Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή

Για άλλη μια φορά, άλλη μια απόδραση ζώου από σφαγείο.

Μέχρι εδώ είναι το καλό μέρος της είδησης και το φυσιολογικό αφού τα μη ανθρώπινα ζώα διακαώς επιθυμούν αυτό που άδικα τους αφαιρείται: την ελευθερία τους. Θέλουν πάση θυσία να αποδράσουν από τον εγκλεισμό και το μαρτύριο τους γιατί έμφυτα γνωρίζουν ότι δεν έχουν καμία θέση στο καθεστώς «εξημέρωσης» (υποδούλωσης) που τους επιβλήθηκε τα τελευταία 10 χιλιάδες χρόνια. Γνωρίζουν από πρώτο χέρι ότι δεν είναι σε «καλά χέρια» αλλά έρμαια ενός συστήματος αντικειμενοποίησης, εμπορευματοποίησης και θυματοποίησης. Και όσο κι αν η «εξημέρωση» έχει αλλοιώσει τα άγρια χαρακτηριστικά τους δεν παύουν να διαισθάνονται ότι ο ρόλος τους είναι άλλος: ο ρόλος της ελευθερίας, και έλκονται σ’ αυτόν ενστικτωδώς, αναζητούν την χειραφέτησή τους και να ξαναπάρουν τον έλεγχο της ζωής τους.

Έτσι λοιπόν πρέπει να φύγουν γιατί οι επιθυμίες τους, οι επιθυμίες της ζωής που αισθάνεται, είναι άλλες. Ποιος αισθανόμενος θέλει να ζήσει υπόδουλος και καταπιεζόμενος; Ποιος αισθανόμενος θέλει να ζήσει χωρίς να ορίζει τη ζωή του; Ποιος αισθανόμενος αντέχει πίσω από τα κάγκελα της «ζωικής οικονομίας», η οποία ως πρακτική, είτε γίνεται σε βιομηχανικό είτε σε οικογενειακό επίπεδο, έχει ως αρχή την καταπίεση; Ποιος αισθανόμενος μπορεί να υποστεί όλα τα στάδια μιας απάνθρωπης διαδικασίας, που έχει μόνο κακομεταχείριση, βαναυσότητα και βία και τελικό προορισμό το σφαγείο;

Όχι, τα μη ανθρώπινα ζώα δεν θα γίνουν μέρος αυτής της ανωμαλίας όσο είναι στο χέρι τους (ή καλύτερα στο πόδι τους). Και φυσικά δεν θέλουν με τίποτα να περάσουν από το σφαγείο, στο οποίο οδηγούνται δόλια και δια της βίας.

Τα παραπάνω έμελλε να τα επαληθεύσει ξανά ένας νεαρός ταύρος ο οποίος πριν λίγες μέρες μεταφέρθηκε στον προαύλιο χώρο του κολεγίου κτηνοτροφίας του πανεπιστημίου του Missouri. Ο καφέ ταύρος αμέσως αντιλήφθηκε ότι κάτι κακό προοιωνίζονταν και ακάθεκτος έκανε το άλμα στην ελευθερία. Η διαίσθησή του αυτή ήταν απόλυτα σωστή αφού το πανεπιστήμιο διαθέτει σφαγείο όπου στου κασίδη το κεφάλι, δηλαδή στο δικό του, επρόκειτο προφανώς να κάνουν «μάθημα» και να «διδαχθούν» οι φοιτητές την ύψιστη «γνώση»: την σφαγή ενός ύπουλα παγιδευμένου και ανυπεράσπιστου αισθανόμενου όντος. (Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρόσφατη καταγραφή του DNA των βοοειδών έδειξε ότι  μοιράζονται το 80 τοις εκατό των γονιδίων τους με τους ανθρώπους.)

Μα είναι δυνατόν να υπάρχει πανεπιστήμιο που διαθέτει σφαγείο; Όπως φαίνεται συμβαίνει κι αυτό και δεν είναι το μοναδικό. Δυστυχώς, είναι  τέτοια η αποσύνδεση του ανθρώπου από την αισθανόμενη ζωή ώστε το κακούργημα να θεωρείται «γνώση» που πρέπει να «διδάσκεται», οπότε εδώ και δεκαετίες έχουν μεταφερθεί στα πανεπιστήμια οι «τεχνικές διαχείρισης» των εκτρεφόμενων ζώων, κάτι που φυσικά είναι ένας ευφημισμός για την καταπίεση τους. Έτσι το ανοσιούργημα αυτό, που συνήθως κρύβεται πίσω από το παραπλανητικό όνομα «ευημερία των ζώων», περιφέρεται  ως «μάθημα» όπου οι νέοι άνθρωποι «διδάσκονται» πως να μένουν απαθείς και «ψύχραιμοι» μπροστά σε όλες τις επίπονες διαδικασίες που τα μη ανθρώπινα ζώα θα πρέπει να περάσουν προκειμένου να μετατραπούν σε «προϊόντα». Μαθαίνουν να κρατούν αυτή την απατηλή απόσταση που δεν αφήνει να μπεις στη θέση αυτού του αισθανόμενου άλλου που γίνεται «μάθημα» και έμμεσα «εκπαιδεύονται» στην ιδεολογική αποδοχή της καταπίεσης και στο να γίνονται οι ηθικοί αυτουργοί της.

Από μια τέτοια «καλοκάγαθη πράξη» λοιπόν θέλησε να ξεφύγει ο νεαρός ταύρος και από εδώ αρχίζει το τραγικά δυσάρεστο μέρος της ιστορίας, γιατί γι αυτό το νεαρό πλάσμα, κυριολεκτικά παιδί (συνήθως σφάζονται μεταξύ 12 και 24 μηνών ενώ μπορούν ζήσουν 20 χρόνια) το όνειρο της ελευθερίας δεν κράτησε πολύ.

Όπως φαίνεται δεν είναι όλα τα ζώα το ίδιο τυχερά στην προσπάθεια ανάκτησης της ελευθερίας τους γιατί ουσιαστικά δεν έχουν ιδέα του κόσμου στον οποίον αποδρούν και τι τους περιμένει εκεί έξω. Η εμπειρία ανάλογων περιπτώσεων μέχρι τώρα λεει ότι αν η απόδραση φτάσει έγκαιρα ως είδηση στην κοινή γνώμη, τότε συνήθως υπάρχει ένα επιλεκτικό κύμα συμπαράστασης προς το ένα και μόνο αυτό ζώο (αλλά όχι και προς τα δισεκατομμύρια τα οποία θα εξακολουθήσουν να καταναλώνονται), το οποίο τελικά καταφέρνει να φτάσει σε καταφύγιο. Για την πλειοψηφία όμως των ζώων η έξοδος από την φυλακή της εκμετάλλευσης σημαίνει την είσοδο σε μιαν άλλη ευρύτερη όπου κι εκεί καραδοκεί η αδιαφορία και η απάθεια στο δράμα τους και βέβαια αντίστοιχη απαξίωση για τη ζωή τους. Από το ένα ναρκοπέδιο λοιπόν στο άλλο για τα ζώα - δραπέτες αφού η πράξη τους δεν είναι σίγουρο ότι θα τύχει της κατανόησης του ανθρώπου.

Έτσι ενώ ο νεαρός ταύρος κατάφερνε για πρώτη φορά να γευτεί την αίσθηση της πραγματικής ελευθερίας διασχίζοντας το προαύλιο χώρο του πανεπιστημίου και προσπαθώντας να φτάσει σε κάποιο σημείο που θα θεωρούσε ασφαλές, από πίσω του είχε ήδη στηθεί η επιχείρηση καταδίωξης. Οι ανθρώπινοι διώκτες του τα είχαν αρχικά χαμένα ενώ έτρεχαν από πίσω του. «Δεν ξέρω τι να κάνω» λέει και ξαναλέει στο βίντεο ένας εξ αυτών. Όμως δεν άργησαν πολύ στο να καταλήξουν τελικά τι πρέπει να κάνουν. Τα όπλα εκπυρσοκροτούν επανειλημμένα. Οι σφαίρες σταματούν το άλμα στην ελευθερία. Η «τάξη» έχει αποκατασταθεί.

Ο νεαρός ταύρος δεν θα φτάσει ποτέ σε κάποιο καταφύγιο, μια θέση για την οποία πάλεψε και που δικαιωματικά του άξιζε. Δεν θα αποκτήσει όνομα και δεν θα βιώσει την ηρεμία και τη θαλπωρή μιας ελεύθερης ζωής στις ελάχιστες αυτές νησίδες συμπόνιας, αφού τελικά πολύ λίγα από τα ζώα-δραπέτες έχουν την τύχη να βρεθούν σε καταφύγια. Τα περισσότερα διώκονται χωρίς οίκτο και, μετά το σοκ της καταδίωξης και της σύλληψής τους, (με εκδικητικό θαρρείς μένος) παραδειγματικά στέλνονται στο ίδιο σφαγείο από το οποίο δραπέτευσαν.

Η τραγική κατάληξη αυτής αλλά και των άλλων περιπτώσεων αποδράσεων δεν είναι απλά μια ακόμα είδηση. Αν γι αυτόν τον νεαρό ταύρο όπως και για δισεκατομμύρια άλλα ζώα κάθε χρόνο δεν ξέρουμε τι να κάνουμε και απαντάμε με σφαίρες και σφαγεία τότε είμαστε σε τραγικό αδιέξοδο, γιατί αυτά δεν λύνουν κανένα πρόβλημα, απλά αποκαθιστούν και εδραιώνουν την «τάξη» της καταπίεσης στο κόσμο μας. Εάν ως ανθρωπότητα δεν ξέρουμε τι να κάνουμε με την αισθανόμενη ζωή, ή μάλλον ξέρουμε χωρίς δεύτερη σκέψη και χωρίς αναστολές να την απαξιώνουμε ενώ δεν ακούμε την ξεκάθαρη φωνή της να την αντιμετωπίζουμε ως ζωή, δηλαδή με σεβασμό των δικαιωμάτων της, τότε αυτό μας οδηγεί στην μητέρα των κρίσεων από την οποία πηγάζουν και όλες οι άλλες.

Όμως η ελπίδα υπάρχει γιατί το όνειρο της ελευθερίας δεν συντρίβεται. Ο ανώνυμος νεαρός ταύρος θα παγώσει για πάντα στο στιγμιότυπο του αισθανόμενου όντος που τρέχει αιώνια προς την ελευθερία, θα γίνει η προσωποποίηση αυτής της φόρας και της ορμής που δεν ανακόπτεται. Κατάφερε έστω και για μία ώρα αυτό που λαχταρούσε από τα βάθη της ψυχής του σε όλη τη σύντομη ζωή του. Και η ηρωική του πράξη δεν πήγε χαμένη. Το νοσηρό πανεπιστημιακό «μάθημα» δεν έγινε. Αντ’ αυτού έγινε ένα άλλο μάθημα και δόθηκε η καλύτερη απάντηση στο «Δεν ξέρω τι να κάνω».

Γιατί ο ανώνυμος νεαρός ταύρος και κατ’ επέκταση τα μη ανθρώπινα ζώα είναι εδώ για να μας αφυπνίσουν. Βιώνοντας μια πλεκτάνη που τα καταδίκασε από αισθανόμενα όντα σε «πόρους και προϊόντα» μας είναι τα μόνα που μπορούν να μας οδηγήσουν στην επίγνωση. Και με καθαρές και κορυφαίας συμβολικής σημασίας πράξεις μας απαντούν στο «τι να κάνουμε;».

Έτσι το «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή!» γίνεται το καλύτερο μάθημα και το πλέον επίκαιρο στη συγκυρία που ζούμε, αφού τώρα κι εμείς είμαστε κάτω από την ίδια πλεκτάνη: με το ψεύδος μιας στημένης κρίσης και ενός ψευδοχρέους εφαρμόζεται η απόλυτη καταπίεση η οποία ραγδαία καταργεί από την πλειοψηφία των ανθρώπων του πλανήτη όλα τα δικαιώματα, ακόμα και το δικαίωμα της ζωής.

Το «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή!» αποκαθιστά το δικαίωμα της ελευθερίας και της ελεύθερης ζωής. Για όλους, αφού το χαρακτηριστικό της αισθανόμενης ζωής είναι κοινό για ανθρώπους και μη ανθρώπους. Επομένως, ο τεχνητός διαχωρισμός μεταξύ τους είναι πλασματικός και υπάρχει λόγω της εμφύτευσής του από το σύστημα που ωφελείται από την καταπίεση αμφότερων με το να τους διχάζει. Αυτός ο διχασμός αποτρέπει την σύνδεση με αυτόν ή αυτήν που βίαια έγινε «τροφή» μας ή όποιο άλλο ζωικό «προϊόν». Και εν συνεχεία αποτρέπει και την σύνδεση με την απαξίωση της ζωής των ζώων και των της ζωής τους (αναπαραγωγή, μητρότητα, παιδιά), η οποία ουσιαστικά απαξιώνει με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό και την δική μας ζωή.

Το «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή!» απαιτεί την αλήθεια που αποσιωπάται και παραγκωνίζεται: το οικοσύστημα δεν έχει «ντιρεκτίβες, νόμους και διατάξεις» που να προωθούν μια αντιμετώπιση της ζωής όπως αυτή που επιβάλουμε στα μη ανθρώπινα ζώα. Όλα αυτά είναι επινόηση του ολοκληρωτικού, ιεραρχικού συστήματος που προέκυψε από την στιγμή που «εξημερώσαμε» κάποια ζώα. Και θα έπρεπε προ πολλού να είχαμε παραδεχτεί ότι η εξημέρωσε απέτυχε, ότι ήταν λάθος από την αρχή και ότι με το να τη διατηρούμε πεισματικά και να την επεκτείνουμε, προξενούμε μια ανωμαλία που προοιωνίζει παρακμή και τέλος. Έτσι, ο νεαρός ταύρος με την πράξη του επαναφέρει σε πρώτη θέα το στοιχειώδες και σοφά απλό και αληθινό: όσο ενοχλούμε αντί να διευκολύνουμε τους άλλους, όσο τους δυναστεύουμε και τους κάνουμε τον βίο αβίωτο, δεν θα βρούμε γαλήνη.

Τέλος, το «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή!» έχει μέσα του την απάντηση στην αδικία αλλά και στην απάθεια. Η αντιστασιακή και ανατρεπτική πράξη της απόδρασης συμβολίζει την αναγκαιότητα και το επείγον του «Φτάνει ως εδώ!». Αρκετά κολλήσαμε στο τέλμα, αρκετά μείναμε στην αδιέξοδη φάση ενός άδικου συστήματος που επιδεινώνει δραματικά τα πάντα. Απαιτείται η μετάβαση στο καλύτερο και μας αξίζει το καλύτερο, αλλά αυτή τη φορά το «μας» θα πρέπει να περιλαμβάνει και τα μη ανθρώπινα ζώα, μας λεει ο νεαρός ταύρος. 

Και η ορμή του ηρωικού άλματος στην ελευθερία είναι η δυναμική που σε ανύποπτο χρόνο μπορεί να συγκλονίσει το μυαλό και να το μετατρέψει σε ένα ενεργό ηφαίστειο που σε μια έκρηξη ιδεολογικής κάθαρσης θα εκσφενδονίσει για πάντα έξω από την ελεύθερη σκέψη το ψέμα, τις προκαταλήψεις, τα αυθαίρετα σχήματα, και τα επιζήμια και τραγικά στερεότυπα. Είναι η στιγμή του big bang της μίας και μόνης πραγματικά επαναστατικής πράξης, αυτής που βλέπει τα ζώα όπως πραγματικά είναι: ως φορείς αισθανόμενης ζωής.

Θέτοντας αυτήν την αρχή ως ιδεολογικό θεμέλιο απελευθερωνόμαστε από το ολοκληρωτικό κατάλοιπο του παρελθόντος που έχει στοιχειώσει τον κόσμο μας και τον θέλει να περιορίζεται στο αδιέξοδο και ακατάλληλο τρέχον σύστημα το οποίο πορεύεται μηχανικά και άκριτα επιβραβεύοντας την καταπίεση. Και γινόμαστε οι φορείς μιας ειρηνικής επανάστασης η οποία μας επανεντάσσει αρμονικά και δυναμικά στην πραγματικότητα αυτού του κόσμου: υπάρχουμε και είμαστε μέρος κάτι πολύ ευρύτερου, είμαστε μέρος του όλου, του οικοσυστήματος που δημιουργεί και προστατεύει την ζωή. 

Αυτή και μόνο η αρχή φτάνει για να γκρεμίσει όλη την υπάρχουσα ανωμαλία που αναπαράγεται για χιλιετίες τώρα και να οδηγήσει στον επαναπροσδιορισμό και όλων των υπόλοιπων πτυχών της ζωής μας. Μόλις γκρεμίσουμε το βασικό ψέμα ότι μπορούμε να κάνουμε ότι θέλουμε στα μη ανθρώπινα ζώα, μόλις η «άδεια» του να καταπιέζουμε τη ζωή θα έχει ανακληθεί από εμάς τους ίδιους, τότε θα γκρεμιστούν και όλα τα άλλα ψέματα που προέρχονται από αυτό και θα έχουμε αγγίξει το ηθικά ιδεώδες. Είναι η αρχική έκρηξη μιας νέας κοσμογονίας η οποία αποδομώντας το σύστημα που καταπιέζει και θυματοποιεί ανθρώπους, ζώα και οικοσύστημα, δημιουργεί (από την πρώτη κιόλας στιγμή που θα το πράξουμε) τον κόσμο της περιεκτικής δικαιοσύνης και της ελευθερίας για όλους.